| Władysławowo w przeszłości i dzisiaj Początki
Tereny obecnej gminy Władysławowo były już zamieszkane w epoce kamiennej, ale pierwsze zapisy tyczące się tych terenów pochodzą z r. 1284, kiedy to prawa do osady "Velaves" (Wielka Wieś) zostały nadane Piotrowi Glabunie przez księcia pomorskiego Mściwoja II
Na pocz. w. XIV wieś znalazła się w rękach Zakonu Krzyżackiego. W roku 1376 Velaves otrzymała, z nadania komtura gdańskiego, przywilej lokacyjny.
Ponowne przejście pod polskie panowanie miało miejsce po wojnie trzynastoletniej, w roku 1466. Wielka Wieś została wsią królewską i podlegała starostwu puckiemu.
Mieszkańcy Wielkiej Wsi posiadali łowienia ryb w morzu za opłatą, z której zwolniony był tylko sołtys.
Król Władysław IV i Szwedzi.
Od roku 1626 zaczyna się na Ziemi Puckiej panowanie Szwedów, którzy bez oporu zajęli Puck pozbawiony załogi wojskowej. Od tego czasu rozpoczęło się systematyczne łupienie wybrzeża. Rabowano wszystko co miało jakąkolwiek wartość dla poddanych króla Gustawa Adolfa(w Poczerninie zabrano nawet roje pszczół). Odzyskać z powrotem ziemię Pucką nie przyszło łatwo.
Puck był oblegany przez 16 tygodni a broniący Szwedzi nie przebierali w środkach. Opisują to W.Gdyniec i J.Godlewski w "Ziemi puckiej" "Podczas ataku na Bramę Młyńską Szwedzi (...) wywiesili białą chorągiew, znak poddania się, a kiedy żołnierze polscy wyszli spoza osłon i wąską ścieżką przez błota (...) zbliżyli się pod same mury, otworzyli (Szwedzi) nagle z bliska morderczy ogień na stłoczonych i nie mogących się szybko wycofać ze względu na grząski teren żołnierzy. Zginęło w tym szturmie około stu ludzi".
Miasto zostało zdobyte dopiero na początku kwietnia 1627 r. w czym ogromny udział miał Gdańsk, który zapewniając wsparcie floty i artylerii szturmującym oddziałom.
Nowy król Władysław IV chciał zrealizować to co nie udało się jego ojcu Zygmuntowi III Wazie, który po nieudanej wyprawie po szwedzki tron został w r. 1598 wyratowany z tonącego statku przez kaszubskich rybaków niedaleko Lisiego Jaru (dla upamiętnienia tego wydarzenia w latach 30-tych XX w. postawiony został w Jastrzębiej Górze obelisk).
Dlatego też postanowił założyć port pełniący bazę wypadową na podbój Szwecji.
Jako najlepsze miejsce do założenia portu wybrano półwysep helski.
Najpierw wybudowano dwa szańce większy Władysławowo i mniejszy Kazimierzowo.
W r. 1635 król Władysław IV osobiście wizytował Władysławowo a tak to opisał senator Albrecht Radziwiłł towarzyszący królowi "(...) szańc potężny, Władysław zwany, na szyji, na której Hel leży, między dwoma morzami zbudował (król) tak wielki, że dobrej osady miasto w nim być może i nam urzędnikom swym place podzielił i chce, żeby tam nowa Genua była. Jakoż haf(port) bardzo dobry, ta że wszystkie
 okręty, które z Sundu idą, o szańc ocierać się i zwyczajną rewerencją czynić muszą, oprócz jednego holenderskiego, który minąć chciał, ale duńskie, hamburskie, kłaniają się, i holenderskie, kiedy przyzwyczają się, będą musieli. Ale to miejsce bardzo gdańszczan boli i nie wiedzą, co z tym czynić im jako ołtarz przeciwko ołtarzowi".
Król zbudował port niezależny od Gdańska, który po niedawno zakończonej wojnie (a właściwie zawieszonej podpisano bowiem tylko rozejm) przeciwny był kolejnej zawierusze, z którego i ze swojej floty mógł być dumny.
W kilka dni po wizycie króla komisarze w imieniu Rzeczypospolitej podpisali długoletni rozejm ze Szwecją i król musiał zapomnieć na długo o koronie szwedzkiej.
Porty uległy zniszczeniu i pozostała po nich jedynie pamięć i osada Budziszewo znana dziś jako Chłapowo.
Rok 1655 to "potop szwedzkiego", który również nie ominął tych terenów.
Na uwagę zasługuje fakt, że Puck (ze wszech miar warty odwiedzenia) obok potężnego Gdańska , był jedynym miasto pomorskim, które nie poddało się Szwedom.
Wojny szwedzkie mocno nadszarpnęły również ludnością Wielkiej Wsi, gdzie pozostało zaledwie pięciu gburów (czyli zamożnych chłopów).
W roku 1656 r. Starostwo puckie zostało nadane Gdańskowi i dopiero Jan III Sobieski odebrał starostwo Gdańskowi. W roku 1677 król potwierdził przywilej lokacyjny dla Wielkiej Wsi.
Za czasu pobytu króla Sobieskiego na ziemi puckiej w roku 1677 r. Być może powstała piękna aleja lipowa pomiędzy Osłoniniem a Rzucewem, gdzie często bywał król a przede wszystkim królowa Marysieńka (przy okazji pobytu we Władysławowie warto zobaczyć odrestaurowany zamek w Rzucewie).
Zaślubiny.
10 lutego 1920 General Haller wrzucając platynowy pierścień ponownie przywrócił Polsce Pomorze.
Następnego dnia dalsze uroczystości odbyły się nad Wielkim Morzem w Wielkiej Wsi.
Generał Haller wraz innymi gośćmi zostali przeniesieni na plecach rybaków do łodzi rybackich, którymi dopłynęli do 12 metrowego kutra "Seestern" (Gwiazda Morza)
W tym momencie właściciel kutra Jakub Myślisz wciągnął na masz polską flagę uszytę przez jego żonę i tym samym po 148 latach przerwy odbył pierwszy rejs pod polską banderą.
Władysławowo.
W 1920 roku na terenie ówczesnego Cetniewa i Poczernina, z inicjatywy inż. Henryka Bagińskiego ze sztabu gen. Hallera, założono letniskowe osiedle-kąpielisko nazwane Hallerowem.
1 IV 1926 r. powstało w Warszawie Towarzystwo Przyjaciół Hallerowa, przy udziale którego wybudowano nową stację kolejową, zbudowano tu kilkanaście willi i pensjonatów, utwardzono ulice, urządzono park i zieleńce, a nad morzem wybudowano kabiny kąpielowe.
Jeszcze w latach trzydziestych połączono Wielką Wieś z Hallerowem
W roku 1930 zbudowano kaplicę p.w. św. Wojciecha. Prace budowlane organizował ks. Kazimierz Merklein, którego nazwę nosi ulica na której mieszkamy. Ks. Merklein został w czasie wojny wywieziony do obozu w Oświęcimu, skąd już nie powrócił.
W latach 1957-61 na bazie kaplicy zbudowano kościół, który był pierwszym nowoczesnym obiektem sakralnym w komunistycznym kraju.
Jeszcze w okresie międzywojennym powstał w Wielkiej Wsi port rybacki.
Budowa portu zajęła zaledwie trzy lata (1936-39).
Projektantem byli inż. Stanisław Huckl i inż. Zbigniew Adamski. Otrzymał on nazwę na cześć dawnego portu założonego przez króla Władysława IV.
Na zapleczu portu szybko rozbudowywała się osada przyportowa, którą w roku 1952 przyłączono do Wielkiej Wsi-Hallerowo i nadano nazwę Władysławowo.
W 1963 r. Władysławowo uzyskało prawa miejskie. W następnych latach w granice Władysławowa weszły również Chałupy, a w roku 1973 sołectwa: Chłapowo, Karwię, Ostrowo i Jastrzębią Górę.
Władysławowo.
Obecnie Władysławowo to niespełna 15-to tysięczne miasteczko z ogromną ilością ośroków wypoczynkowych, pensjonatów i prywatnych kwater do wynajęcia.
Władysławowo szczególnie w ostatnich latach rozwija się w kierunku turystyki. Z każdym rokiem baza noclegowa i gastronomiczna jest coraz bogatsza i co najważniejsze o coraz wyższym standardzie.
Dzięki wielu nowym inwestycją, szczególnie w Ośrodku Przygotowań Olimpijskich, odwiedzjący Władysławowo może korzystać z basenów, kortów tenisowych, solarium, siłowni w wielu innych atrakcji.(zobacz)
A o to co warto zobaczyć.
- Niezapomiany widok z wieży Domu Rybaka - skąd można podziwiać fantastyczną panoramę okolic Władysławowa, a jest co oglądać.
-
Port we Władysławowie - możesz spacerować wzdłuż falochronu aż do "główek" wejścia do portu i tam obserwować wpływające i wypływające kutry rybackie (koniecznie przyjdź o zachodzie słońca !!!). W porcie możesz też zaokrętować się na kilkudziesięciominutowy rejs po Bałtyku.
-
Hallerówka - dom wakacyjny Generała Hallera, gdzie zapoznasz się z historią tego miejsca.
-
Kościół we Władysławowie - ciekawa architektura przypominająca odwróconą łódź.
-
Rudnik - wąwóz chłapowski, szczególnie warto zobaczyć w czerwcu w okresie, kiedy zbocza pokrywa kwitnący na żółto żarnowiec.
-
Rozewska bliza - najdalej na północ wysunięta polska latarnia morska. Warto zobaczyć, poza panoramą z wieży, muzeum latarnictwa z modelami wszystkich polskich latarni.
-
Wybrzeże klifowe - warto wybrać się na dłuższy spacer wzdłuż wybrzeża klifowego do Rozewia lub nawet do Jastrzębiej Góry.
-
Puck - XII wieczny kościół św. Piotr i Pawła, odnowione kamieniczki na puckim rynku, drewniane molo z przystanią żeglarską, pierwszy port morski II Rzeczypospolitej, Muzeum Ziemi Puckiej.
-
Hel - port, fokarium, muzeum morskie w dawnym kościele, latarnia morska - ceglana wieża o wysokości 41,5m, ulica Wiejska z kaszubskimi checzami.
-
Swarzewo - Sanktuarium Matki Boskiej Swarzewskiej - piękny kościół we wnętrzu którego znajduje się cudowna figura Matki Boskiej, nazwana Matką Boską Rybacką.
-
Krokowa - zrekonstruowany pałac rodu Krokowskich-von Krokow.
-
Rzucewo - zamek, który często odwiedzała królowa Marysieńka i gdzie przez pewien czas bywał też król Jan III Sobieski; aleja lipowa.
-
Groty mechowskie - kilkunastometrowej długości grota powstała w piaskach i żwirach polodowcowych zlepionych wapniem spływającym z wodą opadową do tych utworów skalnych z górnej warstwy gliny morenowej..
A oto jakie inne atrakcje czekają na turystów.
-
Wspaniała szeroka, piaszczysta plaża
-
Windsurfing na najwspanialszym akwenie w Europie, czyli Zatoce Puckiej
-
Zjeżdżalnie wodne na plaży
-
kompleks sportowy na terenie COS-u w Cetniewie, z basenami i zjeżdżalnią, kortami tenisowymi, solarium, sauną, siłownią, odnową biologiczną
-
Koncerty estradowe na estradzie miejskiej oraz kościelnej (nie tylko muzyka sakralna)
-
Skutery wodne i przejazdy motorówką, jazda na bananie po Wielkim Morzu
-
Nauka jazdy konnej
-
Rewelacyjne miejsce na chłapowskim klifie dla paralotniarzy
-
Dwa wesołe miasteczka we Władysławowie
-
Rejsy po Bałtyku
-
A na koniec cała masa barów, knajpek i restauracji
-
Przejażdżki rowerowe wzdłuż półwyspu i malowniczych okolicach Władysławowa.
|
|
)
)